"Przedszkolak młodym ekologiem" Program działan proekologicznych.

 

  ,, SZANUJ PRZYRODĘ I JĄ CHROŃ. BO ZIEMIA TO PRZECIEŻ NASZ WSPÓLNY DOM. ''    Iwona Jędryka

 

           Pisząc ten program, mamy zamiar zwrócić szczególną uwagę na wielostronne uczestnictwo dzieci w przeżywaniu, działaniu, poznawaniu i ochronie otaczającej nas przyrody. Według nas podstawą zrozumienia, że człowiek jest częścią przyrody, jest kontakt z nią. Kształtowanie postaw proekologicznych musi odbywać się w kontakcie ze środowiskiem przyrodniczym, ponieważ nie można uczyć szacunku do czegoś, czego nie zna się. Dzieci są bacznymi obserwatorami tego wszystkiego, co wokół nich dzieje się i dlatego edukację ekologiczną należy realizować od najmłodszych lat. Edukacja ekologiczna z zakresu kształtowania środowiska i jego ochrony powinna stanowić składową część działalności opiekuńczo – rozwojowo –
- wychowawczo – dydaktycznej nauczyciela i rodziców.

           Realizując ten program, mamy zamiar dać dzieciom szansę bezpośredniego obcowania z przyrodą poprzez osobiste przeżycia i aktywne działania na rzecz ochrony środowiska. Jesteśmy bowiem przekonane, że dziecko, które poznało piękno i znaczenie natury. Możliwości wypoczynku na jej łonie, szybciej dostrzeże zagrożenia ekologiczne. Jednocześnie mamy świadomość, że kluczową rolę w przekazywaniu treści edukacji ekologicznej pełni nauczyciel. Jego zadaniem jest przede wszystkim, w porozumieniu z rodzicami, budowanie od najmłodszych lat u dzieci takiego systemu wartości, w którym środowisko naturalne jest dobrem naczelnym, równocześnie to my – nauczyciele mamy motywować dzieci do podejmowania działań korzystnych dla środowiska, które z czasem powinny stać się dla nich czymś zupełnie naturalnym i zrozumiałym.

 

     I       CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

         Program ,,Przedszkolak – małym ekologiem'' jest programem edukacji przedszkolnej przeznaczonym dla dzieci od 3 do 5 lat. W programie nie ma podziały na grupy wiekowe. Należy umożliwić dzieciom na różnych poziomach poszerzanie i pogłębianie wiadomości zgodnie ze wzrastającymi możliwościami intelektualno – percepcyjnymi. Dobierać je w taki sposób, aby były ciekawe, pobudzały do myślenia, poszukiwania, a przede wszystkim do działania.

 Zawarte treści w programie mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane przez nauczycieli, uwzględniając właściwości własnego środowiska i możliwości rozwojowe dzieci. Myślą przewodnią oraz podstawą doboru treści było poznawanie ekologicznych aspektów własnego domu, przedszkola i najbliższego otoczenia, zdobywanie wiedzy przyrodniczej, dokonywanie bezpośrednich obserwacji i przeprowadzanie eksperymentów. Prowadzi to do rozwoju zainteresowań przyrodniczych (środowiskowych) dzieci, motywowania ich do działania oraz kształtowania postaw i umiejętności budowanych w stosunku do przyrody. Zajęcia w terenie to szczególnie wartościowe sytuacje, które mobilizują do patrzenia, mówienia i myślenia. Zbliżają one dzieci do łona natury, przy czym dzieci poznają praktyczną wiedzę, zaspokajają swą ciekawość oraz doświadczają emocji i radości.

 

       II       CELE PROGRAMU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU

• Uświadomienie, że życie bez kontaktu z przyrodą jest niemożliwe. Wszystko, co jest potrzebne człowiekowi do życia, czerpie z przyrody.
• Podkreślenie znaczenia i piękna obiektów i zjawisk przyrodniczych.
• Pogłębianie wiadomości na temat roślin i zwierząt żyjących na Ziemi oraz uświadamianie, że każda istota ma prawo do godnego życia.
• Kształtowanie podstawowych zasad ochrony zasobów przyrody odnawialnych i nieodnawialnych
• uświadomienie odpowiedzialności za stan środowiska w najbliższym otoczeniu.
• Kształtowanie własnego ,,ja'' w harmonii ze środowiskiem oraz rozwijanie aktywnych form wypoczynku na łonie natury
• poznanie pojęcia ,,odpady'', źródła i rodzaje odpadów w środowisku naturalnym.

 

     III       CELE SZCZEGÓŁOWE EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

                                                         Dziecko zdobywa podstawowe wiadomości dotyczące:

• słownictwa o treści przyrodniczo – ekologicznej
• ekosystemów, obiektów i zjawisk w najbliższym środowisku
• postrzegania zależności między człowiekiem a środowiskiem
• zasad ochrony przyrody
• segregowania i wtórnego wykorzystania niektórych odpadów.

                                                     

                                                      Dziecko zdobywa podstawowe umiejętności w zakresie:

• obserwacji środowiska i wnioskowania, porównywania, analizowania na podstawie obserwacji, zabaw  badawczych
• postrzeganie zależności pomiędzy stanem środowiska a zdrowiem człowieka
• dostrzegania nieprawidłowości i reagowania na nie w trosce o przyrodę
• kształtowanie szacunku do przyrody i jej piękna
• mądrego korzystania z zasobów z zasobów natury
• gromadzenia materiału przyrodniczego w zasadzie z normami ekologicznymi
• uczestnictwa w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska
• segregowania i wtórnego wykorzystania niektórych odpadów.

 

                                                     Dziecko kształci postawy i przekonania dotyczące:

• znaczenia i piękna obiektów, zjawisk w najbliższym środowisku przyrodniczym konieczności czynnej ochrony środowiska naturalnego
• ekologicznego stylu życia
• potrzeby segregowania odpadów, wykorzystania surowców wtórnych.

         Tak sformułowane cele, stwarzają warunki do kształtowania u dziecka postawy proekologicznej charakteryzującej się szeroką zdolnością percepcji wobec zjawisk przyrodniczych i społecznych oraz poczuciem więzi z przyrodą i ludźmi jako częścią biocenozy.

 

                GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROGRAWOWE:

1. Rozbudzanie świadomości ekologicznej.
2. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska.
3. Poznanie współzależności między człowiekiem a środowiskiem.
4. Współudział rodziców w edukacji ekologicznej

 

       IV    TREŚCI PROGRAMOWE

         Treści edukacyjne i działania ekologiczne zostały zgrupowane wokół trzech bloków tematycznych:

1. Poznajemy bliższe i dalsze środowiskowy

• poznanie i określanie najbliższych przestrzeni przyrodniczych i społecznych (ekosystemy)
• świat roślin
• świat zwierząt
• wyrażanie swoich spostrzeżeń i uczyć w kontakcie z przyrodą w formie werbalnej i niewerbalnej (np. plastycznej, ruchowej itp.).

2. Środowisko potrzebuje nas, nam jest potrzebne środowisko. Zjawiska i procesy przyrodnicze

• obserwacje przyrody w różnych porach roku
• woda – niezwykła ciecz
• gleba
• powietrze
• oszczędzamy energię.

3. Środowisko w niebezpieczeństwie. Ochrona środowiska naturalnego

• największe zagrożenia ekologicznego
• obszary chronione i ich znaczenie (parki narodowe, rezerwaty, pomniki przyrody)
• zagospodarowanie odpadów – segregacja i wykorzystanie
• aktywny udział w akcjach ekologicznych
• Ziemia – nasza planeta

 

        V   CHARAKTERYSTYKA OSIĄGANIA CELÓW. FORMY I METODY PRACY

         W celu prowadzenia prawidłowej realizacji przedstawianego programu istotne jest stosowanie metod i technik aktywizujących przy jednoczesnym ograniczaniu metod podających. Metody i techniki aktywnego promowania zachęcają dzieci do samodzielności w rozwiązywaniu problemów, nauczą systematyczności w rozwiązywaniu problemów, nauczą systematyczności i współpracy w grupie, wzmacniają wiarę we własne siły, rozwijają wyobraźnię, myślenie i spostrzeganie u dzieci. Podczas zajęć wykorzystywane są różnorodne metody, do których najczęściej należą:

 

• metoda oglądowa:  obserwacja (spontaniczna i kierowana), pokaz, prezentacje multimedialne, wystawy.
• metoda słowna:  pogadanka, dyskusja, opis (z wykorzystaniem obrazów naturalnych, modeli), opowiadanie, wywiad, praca z literaturą turystyczno – krajoznawczą i czasopismami, gry dydaktyczne, spotkania.
• metoda praktyczna (badawcza):  spacery, wycieczki, zajęcia w terenie, doświadczenia i eksperymenty, hodowla, praca dla środowiska.

         Stosowanie różnych metod umożliwia organizację pracy w grupach, a także indywidualne traktowanie każdego dziecka. Dzięki temu każdy uczestnik zajęć może w maksymalny sposób rozwijać swoje zainteresowania, zdolności i umiejętności. W czasie realizacji programu, metody te wzajemnie się przenikają i uzupełniają.

 

 

                                                Mogą być wykorzystywane następujące techniki ekologiczne:

• ścieżka przyrodnicza
• ścieżka zdrowia
• gawędy
• zabawy tropiące
• biesiady ekologiczne.

 

         ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

 W zajęciach z dziećmi można wykorzystywać między innymi następujące środki dydaktyczne: okazy naturalne, lupa, kompas, termometr, taśma miernicza, albumy, atlasy przyrodnicze, encyklopedie, mapa, plan miasta, przewodniki turystyczne, czasopisma, aparat fotograficzny, lornetka, broszury, informatory, plakaty, filmy video, preparaty, teczki z materiałami gromadzonymi przez dzieci.

 

 

         VI   EWALUACJA PROGRAMU

         Celem ewaluacji programu jest pozyskiwanie informacji o poziomie wiedzy i umiejętności dzieci w zakresie edukacji ekologicznej oraz skuteczności metod i technik aktywności wprowadzonych do zajęć z dziećmi. Należy przede wszystkim skupić się na ocenie trzech aspektów:

• poziom wiedzy i umiejętności przedszkolaków
• aktywna postawa wobec ochrony przyrody
• postrzeganie koncepcji programów przez rodziców

 Wyniki ewaluacji pozwolą na określenie przydatności programu oraz dadzą wskazówki do uzupełnienie czy zmodyfikowania.